De instroom in het Nederlandstalige SPI-aanbod in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (BHG) voor opleidingen en hulp aan werkzoekenden kent een duidelijk dalende trend bij de organisaties die deel uitmaken van deze sector. Ook de perceptie en de plaats van het Nederlands als taal in het BHG verandert.
Dit document gaat in op de visie van het Brusselse SPI-werkveld met betrekking tot de dalende instroom van werkzoekenden, de status van het Nederlands in Brussel, de redenen waarom mensen kiezen voor de Nederlandse taal en de problematiek en bevindingen van organisaties in de Brusselse SPI-sector die dagelijks bezig zijn met ondersteuning en opleiding in het kader van het Nederlands. Dit advies brengt, met ondersteuning van de BANSPA die zich hierachter schaart, de aanbevelingen vanuit de Brusselse SPI-sector naar voren met de bedoeling te informeren en te mobiliseren naar het creëren of versterken van maatregelen om de instroom opnieuw te verhogen en bestaande maatregelen te (her)activeren of er te creëren.

De sector van de kinderopvang in Brussel wordt, en dit zowel aan Nederlandstalige als aan Franstalige kant, geconfronteerd met twee grote uitdagingen : een gebrek aan opvangplaatsen, en een schrijnend personeelstekort.

Sedert 2021 behoort het beroep van kinderbegeleider officieel tot de lijst van knelpuntberoepen. BANSPA schetst in dit advies de situatie inzake het personeelstekort, en formuleert een aantal adviezen om aan het probleem te verhelpen.

Op 28 april 2023 keurde de Vlaamse regering een voorontwerp van besluit goed tot regeling van de leerjobs. De leerjob is een beroepskwalificerend EVC-traject (Erkenning van Verworven Competenties) waarin competenties voornamelijk worden verworven in een onderneming als werkplekcomponent, en aanvullend in een onderwijs- of opleidingsinstelling als lescomponent, en waarbij de verworven competenties worden geëvalueerd en gevalideerd via EVC. Het gaat hier over een proefproject gefinancierd door het Europees Sociaal Fonds (ESF, 60%), en gecofinancierd door de Vlaamse Overheid (40%), en wordt ten laatste tegen 31 december 2025 tussentijds geëvalueerd, en geëvalueerd tegen ten laatste 31 december 2027.

BANSPA stelt enkele potentiële verbeterpunten voor om deze regeling bij te schaven. 

Sedert 1 juni 2022 is een inburgeringstraject voor nieuwkomers in Brussel verplicht. Hoe verloopt dat, en wat kan beter?

BANSPA vat de huidige situatie samen en formuleert een zestal adviezen.

In 2021-22 actualiseerde BANSPA het Kadaster van het Nederlandstalig beroepskwalificerend aanbod Onderwijs-Opleiding in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest voor de jaren 2016-2020. Dit biedt een overzicht van de evoluties in aantallen deelnemers per studierichting en opleiding, beroepsdomein of sector, en de verhoudingen ten opzichte van een aantal demografische factoren.  Dit legt ook de link tussen het Nederlandstalig aanbod en de wereld van de opleidingen en de behoeften van de arbeidsmarkt en de werkgevers.

Met dit advies wil BANSPA aan de bevoegde beleids- en opleidingsinstanties een aantal aanbevelingen voorstellen vanuit de analyse van de evoluties in het Nederlandstalig beroepskwalificerend onderwijs- en opleidingsaanbod in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

In het Brussels Gewest bestaan een aantal hinderpalen om over te gaan tot een duaal leerproject. BANSPA somt ze op en formuleert adviezen om de situatie te verbeteren.

De regering van het Brussels Gewest bereidt samen met de sociale partners een Strategie inzake Kwalificatie voor Werk (SKW) uit, ter navolging van het Opleidingsplan 2020. In dit advies formuleert BANSPA een aantal voorstellen om tot een performante nieuwe strategie te komen.

Advies vanuit BANSPA bij het ontwerp van het Samenwerkingsakkoord tussen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, het Vlaamse Gewest en de Vlaamse Gemeenschap om het arbeidsmarktbeleid, de opleiding, vorming en de bevordering van de mobiliteit van werkzoekenden op elkaar af te stemmen

De Brusselse en Vlaamse regering zijn het in de zomer 2020 eens geraakt over een nieuw ontwerp van Samenwerkingsakkoord Vlaanderen-Brussel. BANSPA is van mening dat het voorontwerp Samenwerkingsakkoord 2020 veel positieve elementen bevat. Daarnaast pleit BANSPA voor: 

• een betere afstemming van de informaticasystemen van Actiris en VDAB om een optimale gegevensuitwisseling tussen de twee arbeidsbemiddelingsdiensten te bekomen;
• een akkoord tussen de gewesten en gemeenschappen m.b.t. de organisatie en erkenning van het betaald educatief verlof;
• het belang van de betrokkenheid van de Brusselse Jobhuizen bij de ontwikkeling van een geïntegreerde en betere dienstverlening naar werkgevers en werkzoekenden toe;
• meer aandacht voor alle vormen van openbaar vervoer en overleg tussen deze modaliteiten, met inbegrip van toegankelijke collectieve vervoersmogelijkheden, ook na de ‘gewone’ werkuren;
• het vermelden van de verdeelsleutel 80/20, gehanteerd voor de financiering van de Missions Locales pour l’Emploi en de Werkwinkels, in het Samenwerkingsakkoord;
• het opnemen van het principe van de klaverbladfinanciering bij sociale economieprojecten in het Samenwerkingsakkoord 2020;
• het opnemen van een gemeenschappelijk doelgroepenbeleid tussen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en het Vlaams Gewest;
• het toegankelijk maken van de maatregelen in het kader van het Vlaamse maatwerkdecreet en de tijdelijke werkervaring voor Brusselse werkzoekenden;
• het ondersteunen van de strategie “Scholing en Werk” (Strategie GO4Brussels 2030) door beide regeringen;
• het opnemen van de rol van de socio-professionele inschakelingsorganisaties (SPI).

Aandachtspunten vanuit BANSPA inzake het Betaald Educatief Verlof (BEV) in Vlaanderen en Brussel

Vanuit de geplande hervorming van het betaald educatief verlof verzocht het kabinet van Vlaams minister voor Onderwijs en de Vlaamse Rand Ben Weyts BANSPA om een advies te formuleren over deze hervorming. Deze adviesaanvraag focust op de mogelijke impact van deze hervorming op de Vlaamse Gemeenschap. BANSPA heeft vanuit deze adviesvraag een nota opgesteld die duidt op een aantal mogelijke knelpunten ten gevolgen van de verschillen in regelgeving tussen de gewesten. De nota roept dan ook op tot afstemming tussen gewesten en gemeenschappen en richt zich dus tot de Vlaamse en Brusselse Regering.

In deze nota haalt BANSPA een aantal potentiële discussie- of knelpunten aan inzake de afstemming tussen de Brusselse regelgeving en de regelgeving in de andere gewesten: 

• Gewesten zijn niet verplicht om gelijkaardige criteria voor opleidingen te hanteren. Dit kan leiden tot problemen aangezien er geen automatische wederzijdse erkenning meer is van opleidingen tussen de gewesten.
• De gewestelijke politieke instanties moeten ook beslissen over een mogelijke uitbreiding van het BEV naar afstandsonderwijs en opleidingen in het hoger onderwijs overdag.
• Een verschillende regelgeving (Vlaams Opleidingsverlof (VOV) in Vlaanderen, BEV in Brussel en Wallonië) kan ook een impact hebben op werknemers die tijdens een schooljaar van werk veranderen naar een ander gewest, doordat de rechten en de regels verschillend zijn.

Advies van BANSPA inzake Vlaamse doelgroepwerknemers in Brusselse sociale ondernemingen

Volgens artikel 2, 3° van de Brusselse ordonnantie op de tewerkstellingssteun (2017) zouden dat er voor Vlaamse doelgroepwerknemers tewerkgesteld in Brussel geen financiering wordt vrijgemaakt voor het begeleidend personeel, dat mogelijks wel in het BHG woont. Dit zou zowel problemen opleveren voor de betrokken Brussels organisaties als de Vlaamse doelgroepwerknemers zelf. Enerzijds hebben Brusselse bedrijven nood aan medewerkers die het Nederlands machtig zijn. Anderzijds wordt deze specifieke doelgroep met beperkte inschakelingskansen uitgesloten van een kans om zich te begeven op de arbeidsmarkt.

In dit advies ondersteunt BANSPA de oplossing van de Brusselse regering om een ruime interpretatie te hanteren inzake de tewerkstelling van doelgroepwerknemers met domicilie in het Vlaams gewest in Brusselse sociale ondernemingen, en de financiering die daaraan gekoppeld is. BANSPA acht het belangrijk dat deze oplossing duidelijk wordt gecommuniceerd met het betrokken werkveld (OCMW’s, tewerkstellingsorganisaties, …). BANSPA pleit er verder voor om in het samenwerkingsakkoord Vlaanderen-Brussel afspraken te maken om de interregionale mobiliteit van doelgroepwerknemers te verzekeren. Deze afspraken moeten garanderen dat het vrij verkeer van personen tussen de gewesten gewaarborgd blijft voor deze kwetsbare doelgroep. Beide overheden houden zo de inschakelingskansen van doelgroepwerknemers zo ruim mogelijk.

Advies van BANSPA inzake klaverbladfinanciering bij Brusselse sociale-economieprojecten 

Klaverbladfinanciering is de optelsom van verschillende overheden die financiering voorzien. Zo krijgen Brusselse organisaties in de sociale economie die werken met gemeenschaps-doelgroepwerknemers financiering vanuit de verschillende gewesten en gemeenschappen. Met de Brusselse ordonnantie met betrekking tot de erkenning en ondersteuning van sociale ondernemingen (2018) zouden sociale ondernemingen niet meer in aanmerking komen voor een mandatering in het geval dat ze gebruik maken van klaverbladfinanciering. 

In dit advies geeft BANSPA aan voorstander te zijn van het behoud van klaverbladfinanciering die de werking van het Brusselse tewerkstellingsbeleid versterkt. BANSPA richt zich daarvoor tot de Brusselse Regering en vraagt daarnaast ook verduidelijking over de maatregelen die het Brussels gewest zal ondernemen om de goede werking van organisaties met klaverbladfinanciering te garanderen. Daarnaast benadrukt BANSPA het belang dat er vanuit de betrokken organisaties voldoende transparantie is in de herkomst van hun financiële middelen, zodat dubbelfinanciering gecontroleerd kan worden.

Initiatiefadvies van BANSPA inzake het opstellen van het Nederlandstalig luik kwalificatie-tewerkstelling binnen Strategie 2030 

Het Plan Opleiding 2020 kaderde in de Strategie 2025 voor Brussel, die “zal worden verlengd tot 2030 om sturing te geven aan een gekruist beleid inzake werkgelegenheid en beroepsopleiding voor het specifieke vraagstuk van de kwalificaties”. In het kader van die vernieuwde strategie pleiten wij ervoor om ook een Plan Opleiding 2025 (werktitel) te ontwikkelen, dat ditmaal een volwaardig luik over de Nederlandstalige opleidingen bevat.  

Met dit initiatiefadvies wil de BANSPA alvast enkele aandachtspunten formuleren voor Brussels minister van Werk Bernard Clerfayt en Brussels minister-president Rudi Vervoort. Wij bepleiten een sterk en kwalitatief Nederlandstalig luik bij dit Opleidingsplan voor Brussel en richten dit schrijven daarom ook aan de Vlaamse minister van Werk Hilde Crevits, Vlaamse minister van Brussel Benjamin Dalle, Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts en VGC-collegelid van Onderwijs Sven Gatz. 

Advies van Banspa inzake arbeidszorg in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

In dit advies pleit Banspa voor betere ondersteuning voor een zwakkere doelgroep op de arbeidsmarkt in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest: Brusselaars met medische, mentale, psychische, psychiatrische en/of sociale (MMPPS) problemen. Wij stellen vast dat zij door institutionele complexiteit en verschuivende bevoegdheden broodnodige ondersteuning, in de vorm van arbeidszorgstatuten, mislopen. In dit advies formuleren we voorstellen om de Brusselaars wel de nodige ondersteuning te bieden en roepen we op tot overleg tussen de regionale overheidsinstanties.

Advies van Banspa over ondersteuning voor werkgevers bij tewerkstelling van personen met arbeidshandicap in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

De Vlaamse ondersteuningspremie (VOP) is een compensatie aan werkgevers voor de eventuele extra kosten of lagere productiviteit die de arbeidshandicap (mentaal of fysiek) van de werknemer met zich meebrengt. Sinds 1 januari 2019 kunnen inwoners van het Brussels Hoofdstedelijke Gewest (BHG) geen aanspraak meer maken op de premie. Dat heeft grote gevolgen: de incentive voor werkgevers om een Nederlandstalige Brusselaar met een handicap aan te nemen wordt veel minder groot en er ontstaat een concurrentieel nadeel ten opzichte van Vlamingen en Franstalige Brusselaars.

In dit advies vraagt Banspa aan de Vlaamse Regering om de VOP opnieuw open te stellen voor Nederlandstalige Brusselaars. Een andere optie is dat de Brusselse Regering, samen met de Vlaamse Regering en de COCOF, een verbeterde versie van activa.brussels voor verminderde arbeidsgeschiktheid uitwerkt, in een samenwerking van gewest en gemeenschap.

Advies met voorstellen vanuit Banspa d.d. 17 ju li 2018 betreffende aanwending budgettaire middelen vanuit het Vlaams kabinet werk in de gemeenschapsbevoegdheid van het beleidsdomein werk in het Brussels hoofdstedelijk gewest.

Onderstaande voorstellen werden verzameld bij de BANSPA-leden: 

•  Sterker inzetten op (taal-)opleiding en werkervaring. 
•  Bevorderen van digitale competenties.
•  Faciliteren van de metropolitane arbeidsmarkt.
•  Sensibiliserings- en promotiecampagnes naar werkzoekenden toe. 
•  Promotie en ondersteuning van het duaal leren in Brussel. 
•  Aanklampend werken. 
•  Initiatieven om genderstereotypen van beroepen te doorbreken. 
•  Monitoring en informatie- en data-uitwisseling. 
•  Elders Verworven Competenties. 
•  Geïntegreerde projecten. 

Aandachtspunten vanuit BANSPA voor het nieuwe samenwerkingsakkoord tussen het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, het Vlaams Gewest en de Vlaamse Gemeenschap betreffende de afstemming van het arbeidsmarktbeleid, opleiding, vorming en de bevordering van de mobiliteit van werkzoekenden.

De BANSPA wilt naar aanleiding van deze herziening een aantal aandachtspunten en aanbevelingen voorleggen die rekening houden met deze evoluties. Enerzijds betreft het verwijzing naar de BANSPA en zijn werkzaamheden zelf in dit akkoord, anderzijds een aantal thema’s die, volgens de BANSPA, belangrijk zijn om in dit samenwerkingsakkoord te vermelden teneinde verdere opvolging te verzekeren.

Belangrijke thema's in het Samenwerkingsakkoord: 

•  Structurele toeleiding vanuit Actiris naar Nederlandstalige trajecten naar tewerkstelling. 
•  Uitbreiding van het doelgebied van de Vlaamse randgemeenten. 
•  Vlaamse en Brusselse maatregelen ter bevordering van de tewerkstelling. 
•  Maatwerkdecreet en tijdelijke werkervaring. 
•  Erkenning van de socio-professionele inschakelingspartners in de implementatie van samenwerkingsinitiatieven. 
•  Brusselse jobhuizen. 
•  Lokale werkwinkels in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
•  Kennis Nederlands als structureel trajectonderdeel naar werk. 
•  'Uniek dossier' voor de Brusselse werkzoekenden. 
•  Beroepenreferentiecentra en Polen Opleiding-Werkgelegenheid. 
•  Uitwisseling vacatures. 
•  Coherentie bevorderen i.k.v. de Europese subsidiemaatregelen. 
•  Validering van competenties

Advies vanuit Banspa d.d. 30 januari 2018 betreffende het Voorontwerp van besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering betreffende premies ter bevordering van de alternerende opleiding. Eerste lezing

Banspa is tevreden dat de Brusselse Hoofdstedelijke Regering, in het kader van alternerende opleidingen voor jongeren, een vereenvoudigde premie voorziet voor alle erkende Brusselse ondernemingen, ongeacht de taal van de onderwijsinstelling die de alternerende opleiding inricht. Dit effent de weg voor een uniforme aanpak en meer samenwerking tussen de gewesten en gemeenschappen in het belang van alle Brusselaars.

Anderzijds hoopt Banspa dat de Brusselse Hoofdstedelijke Regering bijkomende maatregelen neemt om ondernemingen ook aan te moedigen om in dit kader van alternerend leren ook het duaal leren bekend te maken en te promoten om aldus jongeren ruimer kansen te bieden te leren op de werkplek en vlotter toegang te krijgen tot de Brusselse arbeidsmarkt, privé en openbaar.

Advies BANSPA Soortgelijk Gewicht PSOP VDAB Brussel.

In dit document verleent de BANSPA advies over het soortelijk gewicht dat VDAB Brussel bepaalde. Dit soortelijk gewicht dient om de verdeling van de opleidingsbudgetten per sector voor de uitbestedingen te bepalen.